Yawancin yara ba su shirya makaranta ba saboda iyaye ba su shirya su zuwa makaranta ba ta hanyar horar da su dabarun da za su taimaka musu idan sun isa makaranta.

Malamai na kokawa kan yadda yara da dama da iyaye ba su koya musu sana’o’in da za su taimaka musu a makaranta ba.

Kashi 90 cikin 100 na iyaye sun yi imanin cewa yaran su a shirye suke su fara makaranta amma malamai sun ce kashi uku na yara ba sa bisa ga rahoton duniya.

Rahoton ya ci gaba da cewa “mafi yawan ma’aikatan makarantar sun bayyana yara kan kashe lokaci mai yawa akan na’urorin lantarki (54%) da kuma iyaye ba sa karantawa ‘ya’yansu sosai (52%) a matsayin manyan dalilan da ke sa yara ba su shirya makaranta ba.”

Don shirya yara zuwa makaranta, dole ne iyaye su gina halayen jiki, zamantakewa, tunani, da basirar yaron.

A cewar wani masanin ilimin halayyar dan adam, “Lokacin da ake shirya yara zuwa makaranta, yana da mahimmanci a mayar da hankali kan ɗimbin ƙwarewar shirye-shiryen makaranta maimakon ingantattun matakan ci gaba.

Kowane yaro yana tasowa a kan nasu taki, kuma sanya matsa lamba a kansu (ko a kan iyaye) zai iya haifar da damuwa da juriya maimakon ci gaba.”

Babu wani bincike a hukumance na basirar da yara ke bukata kafin makaranta amma bincike ya nuna cewa shirya yara zuwa makaranta a hanya mai kyau yana da tasiri mai kyau, ba wai kawai ga farin cikin su ta lokacin da suke cikin sabon yanayin ba, har ma da yadda suke kallon canji a nan gaba.

Wasu daga cikin ƙwarewar da ake buƙata don shirya yara zuwa makaranta an jera su a ƙasa:

Kwarewar kulawa da kai kamar zuwa bayan gida da kanta, wanke hannu da sanya sutura da takalma, cin abinci da kansa da dai sauransu.

Iyaye za su buƙaci su fara da taimaka wa yara su yi wasu daga cikin waɗannan abubuwa kuma a hankali su janye mataki-mataki don taimaka musu su koyi ’yancin kai da gaba gaɗi.

Yara suna buƙatar fahimtar cewa za a iya samun ƙananan hatsarori amma ya kamata su koyi yadda za su guje wa da sauri daga ƙananan hatsarori.

Ƙwarewar zamantakewa kamar jira, rabawa, da neman taimako a cikin yanayin da zai iya cutar da su ko kuma ya rinjaye su kafin ya zama matsala.

Wani lokaci iyaye suna buƙatar nuna wasu daga cikin waɗannan ta misali saboda yara suna koyo da sauri daga yanayin aiki. Zasu dinga tunawa da abinda daddy ko mummy suka aikata a wani hali wanda suke ganin shima zaiyi musu aiki.

Ɓoye da neman wasanni na iya zama da amfani ga koya wa yara yadda za su ci gaba da gwada abubuwa har sai sun sami abin da suke bukata don ganowa tare da tunanin cewa yayin da suke samun lokacin buyayyar su, haƙuri zai taimake su su sami abin da suke so.

Farkon ilimin karatu da ƙwarewar ƙididdigewa kamar yadda ake riƙe littafi, juya shafuka, gane kalmomi, tsari, siffofi, da ƙidaya a rayuwar yau da kullun.

Ƙa’idar motsin rai kamar ikon sarrafa ƙananan takaici, rabu da mai kula da su ba tare da damuwa ba kuma tare da takwarorinsu a cikin wasa.

Waɗannan ƙwarewa za su taimaka wa yara su saba da rayuwar makaranta cikin sauƙi, suna ba da taimako ga malamai da yawa tare da iyaye suna da tabbacin cewa ‘ya’yansu za su kasance lafiya a makaranta.

femiores@katsinamirror.ng