Hafsat Abubakar Bakari, Shugabar Hukumar Leken Asiri ta Najeriya (NFIU), ta yi karin haske kan kwararar makamai daga kasar Libya, inda ta danganta su kai tsaye da ta’addanci, da fashi da makami, da kuma garkuwa da mutane a kan iyakokin Najeriya. Ta daga wannan kararrawar ne a yayin wani taron tattaunawa na teburi da cibiyar kasuwanci mai zaman kanta ta kasa da kasa ta shirya a birnin Washington, D.C.

Bakari ya jaddada cewa shigowar makamai daga kasar Libya ya kara ta’azzara kalubalen tsaron cikin gida na Najeriya, wanda hakan ya taimaka wajen yaduwar ta’addanci a fadin kasar, inji rahoton Libya Review.

Ta jaddada bukatar samar da mafita mai dorewa na dogon lokaci maimakon matakan wucin gadi don yakar barazanar da ke kara ta’azzara.

“Jihar da makamai daga Libya na da nasaba kai tsaye da ta’azzarar matsalar tsaro a Najeriya. Muna buƙatar fiye da matakan dakatarwa; muna bukatar mafita mai dorewa,” inji Bakari.

Rugujewar gwamnatin Libya bayan hambarar da gwamnatin Muammar Gaddafi a shekara ta 2011 ya mayar da kasar babbar cibiyar safarar makamai.

Makamai daga kasar Libya sun mamaye yankuna da ke makwabtaka da Najeriya ciki har da Najeriya, inda kungiyoyin ‘yan ta’adda irinsu Boko Haram da ISWAP suka yi amfani da wannan lamari wajen rura wutar rikici da rashin zaman lafiya.

Rikicin kan iyaka da raunin tsarin tsaro a yankin Sahel sun kara ba da damar safarar wadannan makamai, da kara tada kayar baya da ayyukan muggan laifuka.

Kalaman na Bakari sun nuna yadda rashin zaman lafiya da ake fama da shi a kasar Libya ke da tasiri fiye da iyakokinta. Batun cinikin makamai da ya samo asali daga kasar Libiya ya zama wani gagarumin tashin hankali a yammacin Afrika da Arewacin Afirka, inda Najeriya ke da kaso mafi tsoka na tabarbarewar tsaro.

Bakari ya kuma bayyana matakan da Najeriya ta dauka na karfafa yaki da safarar kudade da kuma yaki da ta’addanci da yaduwa (AML/CFT/CPF).

Wadannan matakan na da nufin ganowa da kuma wargaza cibiyoyin hada-hadar kudi da ke tallafawa ayyukan ta’addanci da safarar makamai. Najeriya, in ji ta, tana aiki kafada da kafada da kawayenta na kasa da kasa, domin habaka tsarin tsaro da harkokin kudi domin magance wadannan matsaloli.

A nata jawabin, Bakari ta jaddada cewa NFIU tana aiki tare da masu ruwa da tsaki wajen yaki da kudaden ayyukan ta’addanci, inda ta bayyana cewa Najeriya ta farfado da rundunar hadin gwiwa da ke yaki da ta’addanci a yankin Sahel. Ta sanar da cewa kasashe mambobin kungiyar za su yi taro a Abuja a karshen wannan wata domin rattaba hannu kan yarjejeniyar da za ta tsara wannan yunkurin.

A yayin ziyarar ta Bakari, ta yi kira da a kara tallafawa kasashen duniya, inda ta bukaci kasashen duniya da su taimaka wa Najeriya wajen yaki da ta’addanci, musamman a yankin Sahel da tafkin Chadi. Ta nanata cewa Najeriya tana da muradin siyasa da goyon baya don tinkarar wadannan kalubale amma tana bukatar karin goyon bayan hukumomi domin cimma burinta.

“Muna buƙatar taimakon ku don aiwatar da mafita mai dorewa don yaƙar ta’addanci da kuma dakile kwararar makamai daga Libiya,” in ji Bakari.

Bakari ya kuma gana da Oge Onubogu, daraktan shirin Afirka a cibiyar Wilson, inda suka tattauna kokarin hadin gwiwa wajen inganta sauye-sauyen Najeriya wajen yaki da kudaden ta’addanci. Sun amince su hada kai wajen wayar da kan jama’a a cikin jama’a da kuma kamfanoni masu zaman kansu na Amurka game da sauye-sauyen tsaro da harkokin kudi na Najeriya.