Kungiyar tuntuba ta Arewa (ACF), a ranar Alhamis din da ta gabata, yayin wata ziyarar jaje da jajantawa al’ummar jihar Borno sakamakon bala’in ambaliyar ruwa da ta afku a Maiduguri, ta bayyana fargabar cewa ‘yan fashi da ‘yan tada kayar baya sun kaurace wa yankunan Arewacin Najeriya. ta yadda za ta iya yin barazana ga wanzuwar yankin baki daya nan da shekaru biyar masu zuwa.
Shugaban kwamitin amintattu na kungiyar ACF, Alhaji Bashir Muhammad Dalhatu, ya bayyana damuwar kungiyar dangane da rashin tsaro da ake fama da shi a Arewa, ya kuma yi gargadin cewa ‘yan fashi da rashin tsaro na haifar da babbar barazana ga rayuwar yankin.
Dalhatu ya yi wannan gargadin ne a ranar Alhamis a Maiduguri, babban birnin jihar Borno, a wata ziyarar jaje da jajanta wa al’ummar jihar biyo bayan mumunar ambaliyar ruwa da ta afku a Maiduguri.
Dalhatu ya bayyana Arewa a matsayin ta na cikin wani mawuyacin hali, inda take fuskantar matsaloli da dama da suka hada da tada kayar baya a Arewa maso Gabas, da ‘yan fashi a Arewa maso Yamma, da sauran munanan halaye da kalubale daban-daban a yankin Arewa ta Tsakiya.
Dalhatu ya ce, “Rikicin da muke fama da shi ya ta’azzara ne ta hanyar tayar da kayar baya da ‘yan fashi, wanda har ya sa mutanenmu ba su iya zuwa gonakinsu.
“Manoma da yawa ba za su iya zuwa gonakinsu ba, kuma ba ma samar da isasshen abinci da za mu iya ciyar da kanmu.
“Miliyoyin yara ba sa zuwa makaranta, kuma matsalolin zamantakewa irin su Almajiri da bara sun zama ruwan dare.
“Lokacin da kuka yi la’akari da duk waɗannan batutuwa tare, zai bayyana a fili cewa muna cikin yanayi mai haɗari.”
Ya yi gargadin cewa idan ba a dauki matakin gaggawa ba, lamarin na iya kara tabarbarewa, wanda zai kara yin barazana ga wanzuwar yankin.
Ya ce, “Shekaru goma da suka wuce babu ‘yan fashi a yankin Arewa maso Yamma, amma a yau kusan kowace jiha a yankin na fama da ‘yan fashi.
“Muna fargabar cewa idan aka ci gaba da yin hakan ba tare da la’akari da hakan ba, lamarin na iya yin kaca-kaca a cikin shekaru biyar masu zuwa, wanda zai jefa rayuwarmu cikin hadari.”
Dalhatu ya jaddada cewa kokarin da aka yi a tsawon shekaru goma da suka gabata na dakile tashe tashen hankula bai haifar da sakamako mai ma’ana ba, kuma a wasu lokutan matsalar ta kara ta’azzara.
Dalhatu ya ce, “Ayyukan da aka yi a cikin shekaru 15 da suka gabata, ba su iya kawo karshen tashe-tashen hankula ba, hasali ma sun kara dagula lamarin.
“Yanzu mun fahimci girman hadarin da muke fuskanta, kuma sakamakon rashin aiki zai zama bala’i.”
Ya ce a martanin da hukumar ta ACF ta yi, ta hada gungun kwararru da kwararrun masana domin tantance lamarin sosai.
A cewar Dalhatu, za a gabatar da sakamakon binciken nasu ga gwamnonin jihohin Arewa 19, sannan za su mika lamarin ga gwamnatin tarayya domin daukar matakin gaggawa.
Dalhatu ya tabbatar da cewa, a wannan karon, ACF ta himmatu wajen ganin an aiwatar da ingantattun hanyoyin da za su dore.
Ya ce, “Muna fatan insha Allahu ayyukan da muka gabatar za su yi tasiri sosai. Da jajircewa da kuma hanyar da ta dace, mun yi imanin za mu iya kawo karshen wadannan kalubalen.”